Hoe snel hebben wij niet een oordeel geveld over iemand in het moment dat je iemand in levende lijve ziet. We doen het allemaal. Het zijn onze hersenen die dit automatisch doen. Het zit in de genen en hebben wij geërfd van onze voorouders om heel snel een situatie te beoordelen en om te weten of er gevaar dreigt.
Maar wees je bewust dat je oordeel niet altijd correct hoeft te zijn. Mensen kunnen veel maskers hebben. Het beeld dat je in jezelf creëert van iemand is voor jou bepalend hoe je je opstelt ten opzichte van die persoon. Dus daarmee zijn er twee automatische acties die jezelf doet waarbij de persoon in kwestie nog helemaal niets heeft gedaan of heeft gezegd. Maar die wel bepalend zijn voor het gedrag van jou naar hem of haar.
Mensen kunnen heel veel verschillende maskers hebben of anders gezegd imprints.
William Reich heeft al in de jaren 30, vijf karakterstructuren beschreven die mensen in meer en minder mate kunnen ontwikkelen vanuit hun jeugd. De karakterstructuren worden ook wel maskers genoemd. Afhankelijk van in welke periode van je jeugd je de meeste uitdagingen tegenkwam, ontwikkel je het ene masker meer dan het andere. Omdat je nooit geheel “ongeschonden” door deze fasen komt, is het dus ook niet zo dat je een van de karakterstructuren hebt of bent. Je herkent ze waarschijnlijk allemaal in meer of mindere mate.
Om je een beeld hiervan te geven schets ik de maskers als volgt:
De Schizoïde karakterstructuur
Mensen met dit masker zijn vaak vrijgevochten creatievelingen, dromers, superspirituele maar ook die-hard wetenschappers. Het zijn mensen die ook contact hebben met een wereld waar de gemiddelde mens geen weet van heeft. Mensen die overstijgend kunnen denken en fantastisch kunnen observeren.
Voorbeelden hiervan zijn: Luna Lovegood uit Harry Potter, Phoebe uit Friends, Sheldon uit Bing Bang Theory.
De Orale Karakterstructuur
Dit is het masker van schijnbaar onbaatzuchtige vriendelijkheid. Mensen met dit masker zijn warm, vrijgevig en sociaal. Tegelijkertijd voel je een soms onderhuidse claim. In het vele geven zit een onuitgesproken verwachting dat je dat terugbetaald.
Voorbeelden hiervan zijn: Ted uit How I met your Mother en Joey uit Friends.
De Symbiotische Karakterstructuur
Mensen met dit masker zijn allemansvrienden. Ze zijn lief en zorgzaam en hebben veel aandacht voor hun omgeving. In sociale context zijn ze in hun element en zult nooit ruzie met ze krijgen. Zij zijn de eersten die bij een ruzie deze proberen te sussen.
Voorbeelden hiervan zijn: Rajesh uit Big Bang Theory
De Psychopatische Karakterstructuur
Dit masker is charismatisch, humoristisch en verleidelijk. Ze krijgen enorm veel gedaan, zijn doelgericht en onverschrokken. Je zult maar weinig managers of ondernemers vinden die dit masker niet hebben. Het zijn ook mensen die zich hierin niet herkennen. Hun masker uit zich in “erboven” staan en enige zwakte of uitingen van kwetsbaarheid vermijden.
Voorbeelden hiervan zijn; Chandler uit Friends, The Wolf of Wallstreet.
De Masochistische Karakterstuctuur
Mensen met dit masker zijn onvermoeibare werkers en wereldverbeteraars. Ze zijn geïnteresseerd en zijn fijn om mee te praten en op te leunen. Tegelijkertijd krijg je niet helemaal hoogte van ze.
Voorbeelden hiervan zijn: Sam en Frodo uit Lord of the Rings.
De Rigide Karakterstructuur
Dit zijn de perfectionisten. ze zijn te herkennen aan een vaak onberispelijk uiterlijk. De inrichting van hun huizen lijkt uit een designmagazine te komen. Ze hebben een duidelijk beeld van “hoe het hoort”.
Voorbeelden hiervan zijn: Hermelien uit Harry Potter, Robin uit How I met your Mother, Monica uit Friends.
Nu je weet dat mensen bovengenoemde maskers in meer en minder mate dragen ben je ook in staat om tot zekere hoogte het gedrag van mensen te verklaren en ook je eigen gedrag in deze context te plaatsen.
Welk masker draag jij?
Ik gebruik deze benadering ook in mijn Mental Coaching begeleiding, waarbij ik hier uiteraard meer op zal inzoomen.
Marcel
